Çerezler için her bir kullanıcının bir web sitesini ziyaret ettiğinde o kullanıcıya dair çeşitli bilgilerin saklanmasını sağlayan küçük metin dosyalardır diyebiliriz. Örneğin herhangi bir siteyi ziyaret ettiğimizde ve o siteye üye olduğumuzda çerezler kullanılır. Böylece sonraki zamanlarda üye olduğumuz o siteyi tekrar ziyaret ettiğimizde giriş yapmak için kullanıcı adını ve şifremizi yada sadece şifremizi tekrardan girmek zorunda kalmayız. Çerezler sayesinde sitenin giriş panelinde bize ait bilgiler otomatik olarak doldurulur.
Çerezler (Cookies) ilk olarak 1994 yılı içerisinde Netscape firması tarafından kullanıldı. Çerezlerin ilk kullanımındaki amaç siteyi ziyaret eden birinin tekrar siteyi ziyaret edip etmediğini anlamaktı. O zamandan bu zamana kadar çerezler kullanımı biraz farklılık gösterdi. Artık çerezler sadece bir siteyi ziyaret ettiğimizde tekrar ziyaret edip etmediğimizi kontrol etmekle kalmıyor, az öncede bahsettiğimiz gibi üyelik panelinde girdiğimiz bilgilerin otomatik olarak hatırlanmasını sağlıyor.
Çerezlerin işlevselliği bu kadarla da sınırlı değil tabi. Benzer şekilde herhangi bir siteyi ziyaret ettiğinizde tarayıcı geçmişiniz taranarak ziyaret ettiğiniz sitede reklam gösterimi yapılabiliyor. Örneğin bilgisayarda e-ticaret sitelerinde dizüstü bilgisayarlara göz attınız ve bu amaçla birkaç siteyi ziyaret ettiniz. Sonrasında hiç alakası olmayan bir blog sitesini ziyaret ederseniz o blog sitesinde karşınıza dizüstü bilgisayar reklamları çıkar. İşte bunu sağlayan şey çerezlerdir.
Benzer bir örnek daha vermek gerekirse herhangi bir e-ticaret sitesine girdiniz. Site içerisinde bir ürünü sepete eklediniz ve başka sayfalarda dolaşmaya deva ettiniz. Defalarca kez başka sitelere ziyaret etmenize rağmen, sayfa yenilemenize rağmen sepetinize eklediğiniz o ürün, çerezler sayesinde silinmiyor her seferinde hatırlanıyor.
ÇEREZLER TEHLİKE OLUŞTURUR MU ?
Çerezlerin tehlike oluşturup oluşturmayacağı konusu ne amaçla kullanıldığına göre değişkenlik gösterir. Günlük hayatımızda teknolojinin gelişmesi ve kullanıcıların bu konuda daha fazla bilgi sahibi olması bilinçlenmeyi arttırmaktadır. Bu durum çeşitli rahatsızlıkların doğmasına sebebiyet vermektedir. Örneğin kullanıcıların birçoğu ziyaret ettiği sitelerin reklamlarını geçmişte ziyaret ettiği sayfalara göre gösterildiğinin farkındadır. Bu durumdan rahatsız olan kullanıcı sayısı da hatırı sayılır düzeyde fazladır. Çünkü her kullanıcı haklı olarak internette dolaşırken anonim kalmayı ve gizliliğinin ihlal edilmemesini ister.
Çerezlerin başka bir kullanım amacıda konum bilgisine erişmesidir. Örneğin siz bir siteyi ziyaret ettiğinizde hangi konumdan ziyaret ettiğiniz görülmektedir. Hatta hangi tarayıcıyı kullanarak ziyaret ettiğiniz, hangi işletim sistemine sahip cihazla ziyaret ettiğiniz, mobil bir cihazdan mı yoksa masaüstü siteyi gösteren bir cihazdan mı ziyaret ettiğiniz tespit edilebilmektedir. Kullanıcıların birçoğu herhangi bir siteyi ziyaret ederken konum verilerine ulaşılmasından rahatsızlık duymaktadır.
Öyleki Google Maps hizmetini bir süre kullanırsanız Google size yıl içerisinde yada ay içerisinde nereleri ziyaret ettiğinizi gösteren bir raporu e-posta adresinize gönderebilir. Bütün bu hizmetler çerezler sayesinde gerçekleştirilmektedir. Peki ya bu çerezler bir başkasının eline geçerse ne olur ? Örneğin bir e-ticaret sitesine üye oldunuz. Adınız, soyadınız, adresiniz ve kredi kartı bilgilerinizi bu siteye girdiniz. Buradaki bilgilerse bir başkası tarafından çalındı. İşte bu sefer dışarıdan bakınca çok masum gibi gözüken çerezler başınıza ciddi anlamda bela oldular.
Bu yüzden kullanmış olduğunuz her bir tarayıcının ayarlar sayfasına girerek çerezleri temizleyin. Böylece ziyaret ettiğiniz web sitelerindeki bilgileriniz sıfırlanır ve başkaları tarafından çalınamaz. Tabi çerezler sadece çalındığı durumlarda tehlike oluşturmamaktadır. Çerezler, sahipleri tarafından kötü amaçları gerçekleştirmek için kullanılmaya son derece açıktırlar. Bu yüzden çerezlerin başınıza dert olmaması için belirli zamanlarda düzenli olarak kullandığınız her bir tarayıcıdan temizlemenizi öneririz.
