Teknolojinin her geçen gün gelişmesiyle beraber akıllı telefon modellerinde çok büyük yenilikler yaşanıyor. Geçtiğimiz 10 yıl içerisinde telefonların ekran teknolojisinde, cpu, gpu ve ram belleği gibi donanım özelliklerinde ve işletim sistemleriyle beraber yazılım desteklerinde çok büyük gelişmeler yaşandı. Aynı durum telefonların bataryası içinde yaşandı. Özellikle orta sınıf ve üst sınıf telefonlarda artık çok daha yüksek kapasiteli bataryalar kullanılmaya başlandı. Aynı zamanda bu yüksek kapasiteli bataryaların kısa sürede şarj edilmesi için hızlı şarj teknolojisi geliştirildi.
Eskiden akıllı telefonlarda ortalama 3000 mAh kapasiteli bir batarya 2 saat gibi bir sürede şarj oluyorken şimdiyse 4500 mAh kapasiteli bir batarya yaklaşık 1.5 saat içerisinde şarj olabiliyor. Peki ya hızlı şarj özelliği telefonun bataryasına zarar veriyor mu ? Bu teknoloji akıllı telefonlar için dezavantaj oluşturuyor mu ?
Hızlı Şarj Teknolojisi Nedir?
Telefonlarda sağlanan donanım ve yazılım geliştirmeleri eskisine göre daha yüksek kapasiteye sahip bataryalara ihtiyaç duymaktadır. Eskiden kullanılan 2500 mAh, 3000 mAh kapasiteli bataryalar artık günümüz teknolojisi için yeterli kapasiteler olarak görülmemektedir. Bu yüzden birçok telefon modelinde artık 4000 mAh,5000+ mAh kapasiteli bataryalar kullanılmaktadır.
Eğer yüksek kapasiteli bu bataryaları eski telefonlarda (2500 mAh, 3000 mAh kapasiteli telefonlardaki gibi) var olan şarj sistemiyle şarj etseydik cihazın tamamen şarj olması bir hayli uzun sürecekti. İşte bu yüzden telefonların daha kısa süre içerisinde şarj olması için hızlı şarj teknolojisi geliştirilmiştir.
Hızlı şarj özelliği olan telefonların kutularında yada özellik bölümlerinde “15 dakikada %50 şarj” gibi ibareler görürsünüz. İşte bu telefonun hızlı şarj özelliğiyle sağlanan bir yeniliktir.
Hızlı Şarj Nasıl Çalışır?
Bataryaya verilen güç miktarı temelde iki şeye bağlıdır. Bunlardan biri içerisinden geçen akım miktarıdır. Diğeri de akımın akması için ona uygulanan elektrik potansiyelidir. Bu diğer bir ifadeyle gerilimdir. Yani bataryaya verilen güç miktarı akım (yani amper) ve gerilim (yani volt) terimlerine bağlıdır.
Güç terimi aslında tamamıyla amper ve volt terime bağlıdır. Eğer bu iki birimden herhangi birini veya ikisini birden arttırmak cihazların çok daha yüksek oranlarda şarj edilmesini sağlar. Aslında hızlı şarj teknolojisinin arkasında yatan temel çalışma prensibi budur.
Cihazlarda kullanılan USB 3.0 bağlantı noktası için 5 V ve 1 A değerleri standart olarak kabul edilir. Bu durumda USB 3.0 bağlantı noktası 5 W’lık bir güce sahiptir. Bu güç miktarına baktığımızda da hızlı şarj özelliğine göre bir hayli düşük ve yetersizdir. Özellikle son zamanlarda Xiaomi, Oppo, Realme, Vivo gibi markalara baktığımızda 120 W’lık şarj çıkışına sahip olan akıllı telefon modelleri geliştirmektedir.
Birde akıllı telefon piyasasında çokça var olan 65 W hızlı şarj desteği sunan telefonlar var tabi. Bunlar daha çok orta seviyeli akıllı telefonlarda görülen bir özelliktir. Tüm bu telefonlardaki 120 W, 65 W gibi ifadelere bakarak telefonların kat ve kat daha hızlı, çabucak şarj olacağını sanıyorsanız büyük bir yanılgıya düşersiniz.
Sebebini de hemen basit bir şekilde anlatayım. Bir pilin şarj hızı, tuttuğu şarj miktarıyla ters orantılıdır. Yani bir pil (yada batarya), ne kadar hızlı şarj olabiliyorsa aynı zamanda o kadar az şarj tutabilmektedir. Bunu kendinizde test ederek görebilirsiniz. Tamamen boşalmış bir telefon bataryası, %50 şarjı olan bir telefon bataryasına göre çok daha hızlı bir şekilde şarj olacaktır.
Bu durumu anlamanız için daha da basit bir dille anlatalım. Kupkuru bir bulaşık süngerini suya batırdığınızda o suyu çabucak emecektir değil mi ? Benzer bir şekilde bir hayli ıslak ve olan bulaşık süngerini aynı suya batırdığınızda kuru sünger gibi emicilik özelliği göstermeyecektir.
İşte bataryalarda da aynı durum yaşanır. Bir batarya ne kadar doluysa şarj olmaya karşı o kadar fazla direnç gösterir.
Hızlı Şarj Zararlı Mıdır ?
Hızlı şarj teknolojisi son derece yeni bir teknolojidir. Gelişmeye de devam etmektedir. Ancak bu teknolojisinin çeşitli dezavantajları bulunmaktadır.
Bataryanın Fiziksel Boyutları Fazla Olur
Dikkat ettiyseniz hızlı şarj desteği sunan tüm akıllı telefon modelleri bir hayli büyük olur. Bunun sebebiyse tasarım sınırlaması yüzünden hızlı şarj destekleyen pillerin boyutunun fazla olmasıdır. Yani hızlı şarj desteği sunan bataryanın boyutu, sıradan bir bataryaya göre daha büyük olur.
Pil Sağlığını Olumsuz Etkiler
Hızlı şarj olan bir telefon satın aldığınızda size cihazın şu sürede şu kadar şarj olabileceği vaadi verilir. Ancak telefon bataryasının buna ne kadar dayanabileceği söylenmez. Hızlı şarj özelliği bataryanın sağlını olumsuz etkiler ve zamanla pil kapasitesini düşürür.
Fazla Isınmaya Sebep Olur
Tüm elektronik cihazlar aşırı ısınmadan rahatsız olurlar. Bu durumdan en çok etkilenen cihazlardan biride akıllı telefonlardır. Hızlı şarj özelliği normal şarja göre telefonun çok daha fazla ısınmasına sebep olur. Bu ısının sebebiyse hem akıllı telefondaki hem de şarj cihazındaki kayıplardan meydana gelmektedir.
Aynı zamanda sıcaklık derecesi bataryayı ciddi ölçüde etkiliyor. Sıcaklık arttıkça pil ömrü azalmaya devam ediyor. Yüksek sıcaklık altındaki bir bataryanın şarj tutma kapasitesi de bir o kadar düşük oluyor. Yani sıcaklık arttıkça şarj tutma kapasitesi o kadar düşük oluyor. Hızlı şarjda cihazın fazlasıyla ısınmasına sebep oluyor.
Batarya Kısa Sürede Ölüyor
Her bataryanın bir ömrü vardır. Ancak hızlı şarj özelliği bataryaların çok daha kısa sürede ölmesini sağlamaktadır. Bu özelliğe sahip olan bir akıllı telefon kullandığınızda iki yada üç yılın sonrasında cihazınızın bataryası için artık eskisi kadar dayanmıyor şikayetlerini etmeye başlayacaksınız. Aynı zamanda telefonunuz artık eskisi gibi şarj olmayacaktır.
