Anakart Alırken Nelere Dikkat Etmeliyiz? Anakart Seçme Rehberi 2021

Yeni bir bilgisayar satın alırken yada sistem toplarken bilgisayarın temel parçaları ve donanımları hakkında çoğu zaman az çok yada ileri seviyede bilgimiz olur. Ancak birçok kişinin anakart konusu hakkında fazla bir bilgisi olmaz. Sistem yenilemek isteyenler, yeni bir sistem satın almak isteyenler yada sadece öğrenmek isteyenler Anakart nedir? Anakart ne işe yarar? Anakart modelini öğrenme, anakart seçimi ve dikkat edilmesi gereken hususlar hakkında fazla bir bilgiye sahip olmaz.

Başta oyuncular olmak üzere yeni bir sistem alan kişi RAM belleği, CPU, SSD depolama birimi özellikleri, harici ve dahili ekran kartı bilgilerine dikkat ederken anakart konusunu üzerinde fazla düşünmezler. Oysa tüm bu bilgisayar bileşenlerinin takıldığı yer anarkarttır. Sisteminizde kullanmak istediğiniz bilgisayar bileşenleri için anakartınızın yeterli olması zorunlu bir durumdur.

Anakart nedir? Ne işe yarar?

Bilgisayarlar temel donanımlar sayesinde çalışır. Aynı zamanda bu donanımlar birbirleriyle iletişime geçerek çalışabilmektedir. Örneğin SSD, HDD birimi verileri kalıcı olarak saklarken RAM belleği, anlık olan ve kullanılmaya hazır olması gereken verileri depolar. CPU birimi yapılan işlemlerin gerçekleştiği temel yerdir. Ekran kartıysa görüntü için gerekli olan tüm işlemlerin yapıldığı ana merkezlerden biridir. CPU ile ekran kartı birbirleriyle iletişim halindedir. Aynı zamanda CPU, RAM belleğiyle de iletişim halindedir. Anakart nedir sorusunun cevabını vermek gerekirse tüm bu parçaların birbirleriyle iletişim halinde kalmasını sağlayan ana parçadır diyebiliriz.

Yani bilgisayarın temel bileşenleri (CPU, GPU, RAM vb.) aslında anakarta fiziksel olarak takılır. Bu sayede CPU, ihtiyaç duyduğu bilgiyi RAM belleğinden alıp işleyebilir. Yada ekran kartı için lazım olan işlemler CPU’ya gönderilip burada işletilebilir. Tüm bunlar anakart üzerindeki fiziksel bağlantılar sayesinde gerçekleştirilir. Bu yüzden anakart seçimi en az temel bileşenler kadar önemlidir. Çünkü kaç tane RAM belleği kullanacağınız, hangi ekran kartı ve CPU birimini kullanacağınız aslında anakarta bağlı olan konudur.

Anakart modeli öğrenme

Anakartın ne olduğunu ve ne işe yaradığını öğrendikten sonra muhtemelen aklınıza takılan ilk sorulardan biride çalışan bir sistemde kullanılan anakart modelinin nasıl öğrenileceğidir. Anakart modeli öğrenme işlemi bir kaç basit adımla yapılabilir. Bu yüzden anakart modeline bakma işlevini üstelenen üçüncü taraf yazılımları kullanmanıza gerek bulunmaktadır. Ancak yine de anakart modelini öğrenme veya anakart modeline bakma ve bilgi almak için üçüncü taraf yazılımları kullanabilirsiniz.

Sistem bilgisi penceresi ile anakart modelini öğrenme

Anakart modeli öğrenme ve bilgi almak için internetten herhangi bir yazılım yüklemek zorunda değilsiniz. Windows arama kutusuna “çalıştır” yazarak yada masaüstünde Win + R tuş kombinasyonunu kullanarak açılan küçük çalıştır penceresine “msinfo32.exe” yazın “Tamam” butonuna tıklayın.

Karşınıza çıkan pencere, yukarıdaki görsel gibi olacaktır. Burada sol tarafta bulunan Sistem Özeti yazısına tıklayın. Sonrasında sol tarafta ki kısımdan Sistem Modeli başlığını inceleyin. Burada cihazınızın anakart modeli görüntülenecektir.

Üçüncü taraf yazılım yardımıyla anakart modeline bakma

Anakart modeline bakma, üçüncü taraf yazılımlar sayesinde de yapılabilir. Örneğin CPU-Z yazılımını cihazınıza kurabilir ve tek bir tıklamayla beraber anakart modeli ve diğer tüm bilgisayar bileşenleri hakkındaki önemli bilgileri öğrenebilirsiniz.

CPU-Z yazılımı tamamıyla ücretsizdir. Bilgisayar bileşenleri hakkında derinlemesine bilgi vermeyi sağlayan bir hafif bir yazılımdır. Bu yazılımı bilgisayarınıza indirip kurulumunu yaptıktan sonra Mainboard sekmesinden Manufacturer kısmından anakartınızın üreticisini ve modelini alt alta görebilirsiniz.

Anakart seçme rehberi 2021

Anakartın ne olduğunu ve ne işe yaradığından bahsettik. Yada hali hazırda kullandığınız bir bilgisayarın anakart modelinin nasıl öğrenildiğinden de bahsettik. Peki ya yeni bir sistem satın alırken yada yeni bir sistem toplarken anakart seçimi sırasında nelere dikkat etmeliyiz? Anakart seçimi 2021 yılında birçok çeşitlilik sunarken, bu çeşitliliğin arasında kaybolmamak için neler yapmalıyız?

Anakart seçerken nelere dikkat etmeliyiz? Hiç bilgisi olmayan biri, anakart seçimi 2021 yılı modelleri için gerekli olan tüm deneyimi ve bilgiyi nereden karşılayabilir? Tüm bu soruların cevapları için anakart seçme rehberi 2021 yılında var olan güncel bilgisayar bileşenleri ve modelleri düzenlenerek hazırlandı.

Yeni bir sistem satın alındığında yada yeni bir sistem toplanırken en çok ekran kartı ve işlemci modelinin seçilmesine dikkat edilir. Çünkü bilgisayarın performansını temelde bu iki bileşen belirler. Ancak anakart seçimi için bu kadar büyük bir özen gösterilmez. Anakartlar her ne kadar cihazınızın performansını doğrudan etkilemese de cihazdaki her bir parçanın anakarta takıldığını unutmayın. Bilgisayarınızın fiziksel büyüklüğü, güçlü olması ve daha fazla güçlendirilebilir olması tamamıyla anakarta bağlı olan bir unsurdur.

Ekran kartı, işlemci bileşenlerinde olduğu gibi anakartlarında farklı markaları, modelleri bulunmaktadır. Aynı zamanda giriş seviyesi yada ileri seviye olmak üzere anakartlarda çeşit çeşittir. İleri seviye – yani üst model olan – anakart modelleri kafa karıştırıcı birçok özelliğe ve yüksek fiyat etiketine sahiptir. Bu yüzden anakart seçimi yapılırken dikkatli olunmalıdır. Cihazınızdan hangi oranda performans bekliyorsanız o performansı sağlayacak bileşenlerle beraber kullanabileceğiniz bir anakart modelini tercih edebilirsiniz. Bu size maddi konuda büyük bir avantaj sağlayacak ve paranızı gereksiz yere harcamamanızı sağlayacaktır.

Intel’in geliştirdiği yeni Z590 yada AMD tarafında ki X570 anakartı modelleri peşindeyseniz PCl 4.0 desteği sebebiyle daha öncesinde piyasa sürülen anakart modellerine göre fiyatlarının arttığını, önceki nesillere göre daha pahalı olduğunu unutmayın.

TLDR

• CPU birimi için doğru sokete sahip olun: İster AMD ister Intel işlemcisini tercih etmiş olun, eğer anakartınız uygun değilse o işlemciyi kullanamazsınız. Bu yüzden kullanacağınız anakartın, tercih edeceğiniz işlemci için uygun sokete sahip olup olmadığını bilin. Örneğin AMD çipleri AM4 soketlerini ve Intel 10. nesil yada 11. nesil CPU birimleri LGA 1200 soketleriyle çalışıyor.
• Anakart boyutuna dikkat edin: Anakartlar modelleri fiziksel boyutlarına göre farklılık gösterir. Bazı anakart modellerinin fiziksel boyutu küçüktür. Bazılarının ki de büyüktür. Eğer anakartınızın boyutu ne kadar küçükse o kadar az yuvaya sahip olacağını unutmayınız. Kullanacağınız yada sonrasında satın alacağınız bilgisayar bileşenleri için anakartınızın yeterli fiziksel boyuta sahip olması gerekiyor.
• Sizin için uygun fiyatlı anakart modelini tercih edin: Anakart modelleri fiyat konusunda farklılık gösterir. Ortalama 1500 TL (Nisan 2021 verilerine göre) olan bir anakart modelini rahatlıkla bulabilirsiniz. Bu fiyat değerlerinde sizin içinde oldukça ideal olan anakart modelini bulabilirsiniz. Ancak hız aşırtma işlemi için yada çok daha fazla sayıda bağlantı noktasına ihtiyacınız varsa daha üst seviyelerdeki anakart modellerini tercih edebilirisiniz. Tabi tercih edeceğiniz daha yüksek seviyedeki bir anakart modeli için ödenecek olan ücrette daha fazla olacaktır. İhtiyaç duyulmadığı takdirde üst seviyeli anakart modelinin satın alınması, bütçe konusunda size gereksiz bir harcama olarak yansıyacaktır.
• Yerleşik Wi-Fi ve ileri teknoloji bağlantı noktaları için elverişli bir anakart modeli tercih edin: PCl 4.0’ın yanında USB 3.1 Gen 2 veya Thunderbolt 3 desteğine sahip olmanız güncel teknolojiye ayak uydurmanız için çok ama çok önemlidir.

Anakart seçimi için temel bilgiler (Yonga Setleri, Kart Boyutu, Konektörler ve Bağlantı Noktaları)

Yonga setleri, anakart modelleri arasındaki boyut farkı, konektör ve bağlantı noktası özellikleri ve RAM yuvaları arasındaki farklar da dahil olmak üzere anakartla ilgili olan temel bilgilerin iyi biliniyor olması gerekmektedir. Bu sayede diğer bilgisayar bileşenlerini destekleyebilecek bir sisteme sahip olabilirsiniz.

Form faktörü

Başlangıçta bir form faktörü seçmeniz gerekmektedir. Boyutu küçük olan bir anakart, yeterli yuvaya sahip olmayabilir. Bu gibi durumlarda sisteminizde görmek istediğiniz bilgisayar bileşenlerini anakartınıza takamazsınız.

İşlemci soketi

Anakartınız için işlemci soketinizi de seçmeniz gerekmektedir. Geçmişte birçok farklı tipte var olan işlemci soketi bulunuyordu. Ancak günümüzde sadece LGA, PGA ve BGA işlemci soketleri kullanılmaktadır.

Intel işlemcileri LGA kullanır. AMD ise PGA kullanır. BGA soketler, ikinci soket türü kadar yaygın ve popüler değildir. Çünkü bunlar anakarta kalıcı olarak bağlıdır. Bu nedenle servis yapılamaz yada herhangi bir yükseltme işlemiyle ileriye dönük düşünme fırsatı vermez.

Anakartınızın işlemci soketi bu sistemde hangi CPU birimini kullanacağınızı belirleyen temel faktörlerden biridir. Bu sebeple anakart seçimi yapılmadan önce hangi CPU biriminin kullanılacağına karar verilmelidir.

RAM

“RAM” terimi “Random Access Memory” yani “Rastgele Erişim Belleği” kelimelerinin baş harflerinden oluşur. Günümüzde en çok kullanılan işletim sistemi Windows 10’dur. Aynı zamanda Windows 10 işletim sistemi için en az 16 GB RAM belleğine sahip olmak en doğru tercih olacaktır.

Yeni bir sistem kurarken RAM belleği kapasitesinin ne kadar olacağını belirleyen temel unsur anakarttır. Bazı anakart modelleriyle sadece 8 GB RAM belleğine sahip olurken bazılarıyla 16 GB RAM belleğine sahip olabilirsiniz. Bu yüzden anakart tercihi yapılmadan önce kurulacak olan sistemin RAM belleği hakkında hem fikir olunması gerekmektedir.

RAM belleği ve anakart konusunda yapılacak en doğru tercihlerden biri de 4 veya daha fazla bellek yuvası sunan bir anakart tercihinde bulunmak olacaktır. Çünkü ilk zamanlar sisteminizi düşük RAM belleğiyle kursanız bile daha sonrasında yükseltme şansına sahip olabilirsiniz.

PCl yuvaları

PCI yuvası için anakart üzerinde bulunan bağlantı veya bağlantı noktalarıdır diyebiliriz. Çok uzun süredir standart genişletme yuva türü olarak kullanılmışlardır. Yeni topladığınız bir sistemin ne amaçla kullanacağınıza bağlı olarak anakartınızda uygun yuvaların olup olmadığına dikkat etmelisiniz.

Mesela oyun oynamak için yeni bir sistem topluyor ve bu amaçla güçlü bilgisayar bileşenlerini kullanmak istiyorsanız PCl yuvaları anakart seçiminde dikkat edilmesi gereken hususlardan birisidir. Hızlı bir bilgisayar için en az bir tam PCl Express x16 yuvasına sahip olmanız gerekecektir. Bunun dışında ses kartları, Wİ-Fİ adaptörleri ve diğer bağlantı genişletmeleri içinde bu yuvalar sunulur.

SATA

Yeni bir anakart alırken SATA bağlantı noktaları da göz önünde bulundurulmalıdır. SATA bağlantı noktaları sayesinde SSD yada HDD gibi sabit depolama sürücüleri anakart üzerinde yerleştirilmektedir. Sonuç olarak anakartınızın tüm sürücüler için ihtiyaç duyduğu SATA bağlantı noktalarına sahip olduğundan emin olmalısınız.

Aynı zamanda anakartınızın SATA 3.0 olarak da bilinen SATA 6 gigabayt standardı sunduğundan emin olmanız gerekmektedir. Ek olarak USB 3.0 ve benzeri çevresel bağlantıları da düşünmeniz gerekebilir.