Köklendirme olarak da bilinen root, Android telefonunuzun içindeki her şeyi değiştirme özgürlüğü ve işletim sisteminin tüm özelliklerine ve işlevlerine tam erişim sağlar.
Yeni bir Android telefon alır almaz yaptıkları ilk şey telefonu rootlamak olan küçük bir yüzde vardır. Ancak root işlemi, sizi bu süreci devam ettirmeye itecek ya da tamamen durduracak bazı avantaj ve dezavantajlara sahiptir.
Android Telefonlarda Root Nedir?
Güvenlik nedeniyle, üreticiler ve mobil ağlar işletim sistemleri veya uygulamaları üzerinde belirli kısıtlamalar belirler. Bu kısıtlamalar, Android’i rootlayarak ihlal edilebilir, ancak bunu tavsiye etmezler.
Android cep telefonunuzu rootlamak, Windows’u yönetici ayrıcalıklarıyla çalıştırmak, sisteme tam erişime sahip olmak ve işletim sisteminde küçük veya büyük değişiklikler yapabilmek gibidir. Root işleminin bir parçası da Magisk (eskiden SuperSU olarak bilinirdi) gibi çeşitli istemcilerdir ve bu istemciler işlemi gerçekleştirmeden önce gereklidir. Android, Linux çekirdeği üzerinde çalıştığından, tıpkı bir Linux dağıtımı yüklediğinizde olduğu gibi, mobil cihazlarda sadece temel özelliklere değil, tüm özelliklere erişmeyi seçme seçeneğiniz vardır.
Android’de Root Kullanmanın Avantajları
Bir Android cihazı root etmenin çeşitli avantajları vardır ve herkes farklı nedenlerle işletim sistemine tam erişim elde etmek ister. Örneğin, Google tarafından Android’in yeni sürümlerinde kaldırılan aramaları kaydetmek istedikleri için root yapan insanlar tanıyorum. Ancak root yaptıktan sonra, her aramayı kaydetmek için herhangi bir uygulamayı kullanma olanağına sahip oluyorsunuz.
Cihazınızı rootlamaya karar verirseniz, en büyük avantajlardan bazıları aşağıdaki gibidir:
- Cihazınızı biçimlendirmek için tam yetenek (temalar ve grafikler).
- Herhangi bir App Store’dan istediğiniz uygulamayı indirebileceksiniz.
- Muhtemelen pil ömründe bir artış göreceksiniz.
- Daha yüksek hız ve performans.
- Cihazınız üreticiden dolayı desteklemese bile her zaman Android’in en son sürümüne sahip olacaksınız.
- Önceden yüklenmiş tüm uygulamaları kaldırabileceksiniz.
Android’de Root Kullanmanın Dezavantajları
Ancak Root işlemi, ne yazık ki çok önemli olan bazı dezavantajları da beraberinde getirir. Dikkat etmezseniz, cihazınızın bozulduğunu, bazı kötü amaçlı yazılımlara takıldığını veya aniden kendinizi garanti kapsamı dışında bulduğunuzu görebilirsiniz.
Bir zamanlar root işlemi, işletim sistemine daha fazla erişim isteyen kullanıcıların büyük bir yüzdesi için daha “gerekli” idi. Ancak son yıllarda Google, Android’in yeteneklerini oldukça genişleterek daha iyi uyumluluk ve bir zamanlar root gerektiren daha fazla seçenek sağladı.
Android ayrıca sıradan bir kullanıcının onu hiçbir şekilde tahrip edemeyeceği şekilde tasarlanmıştır. Bununla birlikte, işletim sistemine ve özelliklerine tam erişim elde etmek, aynı zamanda onu “parçalara ayırabileceğiniz” anlamına gelir. Önemli bir uygulamayı kaldırmak, yanlış bir uygulamayı yüklemek, root edilmiş bir Android telefon veya tabletin dosya sistemindeki yanlış bir değişikliğe kadar her şeyi tamamen mahvedebilir.
- Cihazınızı bozabilir: Diğer adıyla “tuğla”, yanlış bir prosedür izlerseniz veya kodda yapmamanız gereken biçimlendirme değişiklikleri yaparsanız, telefonunuzdaki yazılım tamamen dağılır ve onu bir “tuğla” kadar işe yaramaz hale getirir.
- Kötü amaçlı yazılım bulaşabilir: Root’lu Android telefonlar AntiVirus ve Anti-Malware programları ile mümkün olduğunca korunmalıdır. Root erişiminin kazanılması, üreticiler tarafından belirlenen güvenlik kısıtlamalarının atlanmasını da gerektirir ve bu nedenle bir virüs, kötü amaçlı yazılım, truva atı ve hatta casus yazılımla karşılaşmak kolaydır.
- Artık hiçbir garantiniz olmayacak: Telefonunuzu rootlamak yasal olsa da, bunu yaptığınız anda cihaz aynı zamanda garantisini de kaybeder – yeni satın almış olsanız bile. Tüm üreticiler root işleminin cihazlarının garantisini geçersiz kılacağını belirtmektedir, bu nedenle devam ettiğiniz anda bir şeylerin yanlış gitmesi durumunda tüm sorumluluğu da üstlenmeniz gerekecektir.
- Bazı uygulamalar artık çalışmayacaktır: Root edilmiş telefonlar güvenilir ve emniyetli olarak kabul edilmediğinden, bazı bankacılık ve çevrimiçi ödeme uygulamaları (bkz. Google Pay) ve hassas veri toplayan hizmetler çalışmayacaktır. Bu tür bir uygulamanın çalışması için cihazınızdaki kökü gizleyen SafetyNet gibi uygulamalar olsa da, her zaman çalışması garanti edilmez.
- Artık resmi güncellemeleri alamayacaksınız: Cihazı rootlamak veya ROM’u değiştirmek, üreticiden ve Google’dan resmi güncellemeleri almayı da bırakmanız anlamına gelir. Bu nedenle, cihazınız resmi güncellemeleri almayı durdurmadığı sürece, genellikle güvenlik açıklarına yönelik düzeltmeler içerdikleri için bunları her fırsatta yüklemeyi bırakmanız pek tavsiye edilmez.
Android Telefonunuzu Rootlamaya Değer Mi?
Root herkes için değildir. İşlemden emin değilseniz ve telefonunuzu günlük olarak kullanıyorsanız ve buna ihtiyacınız varsa, rootlamamanızı öneririm. Ayrıca, bu özel işlem en pahalı telefonu bile tamamen işe yaramaz ve kullanılmayan bir cihaza dönüştürebilir. Root işlemi ayrıca cihazınızın garantisini de geçersiz kılar, bu nedenle bir hata yaparsanız ve telefon her zamanki “brick” sorununu yaşarsa, yenisiyle değiştirmeniz gerekecektir.
Yine, herhangi bir nedenle işletim sistemine tam erişim elde etmekle ilgileniyorsanız, rootlama tek yönlü bir yoldur. Ayrıca, üreticinin telefon modelinizi desteklemeyi bırakması ve daha yeni bir Android sürümü yüklemenizi istemesi durumunda, root işleminden hemen sonra ROM’u değiştirebilirsiniz. Hatta önceden yüklenmiş tüm uygulamaları kaldırmak ya da güvenlik ve gizlilik ayarlarını kendiniz seçmek isteyebilirsiniz.
