Koroner arter hastalığı (KAH), kalbin kas tabakasına kan taşıyan koroner damarların daralması veya tıkanması sonucu oluşan bir hastalıktır. Bu arterler, oksijen ve besinleri kalbin kendisine ulaştırarak normal fonksiyonlarını sürdürebilmesini sağlarlar. Koroner arter hastalığı genellikle ateroskleroz adı verilen bir süreçle ilişkilidir.
Ateroskleroz, arter duvarlarına yağ, kolesterol, kalsiyum ve diğer maddelerin birikmesiyle plakların oluştuğu bir durumdur. Bu plaklar arter duvarlarını kalınlaştırır ve arter lümenini daraltır, hatta tıkar. Plaklar aynı zamanda çatlama veya yırtılma riski taşıdıklarında, kan pıhtıları oluşur ve bu pıhtılar arteri tamamen tıkayarak kalp krizine neden olur.
KAH genellikle yıllar içinde gelişen bir durumdur ve genellikle belirtiler göstermeden ilerler. Ancak, arterlerdeki daralma belirli bir noktaya ulaştığında veya pıhtı oluştuğunda, kişi aniden göğüs ağrısı (angina) veya kalp krizi gibi semptomlar yaşar.
Koroner Arter Hastalığı (KAH) Nedenleri Nelerdir?
Koroner arter hastalığı (KAH), genellikle ateroskleroz adı verilen bir süreçle ilişkilidir. Nitekim ateroskleroz, arter duvarlarında kolesterol, yağ, kalsiyum ve diğer maddelerin birikmesiyle oluşur. Tam olarak bu plaklar arter duvarlarını kalınlaştırır ve arter lümenini daraltır, hatta tıkar. KAH’nin nedenleri genellikle şu faktörlere dayanır:
- Yüksek Kolesterol Seviyeleri: Yüksek kolesterol, arter duvarlarına plak birikmesine yol açar. LDL (“kötü” kolesterol) seviyelerinin yüksek olması, bu olasılığı artırır.
- Hipertansiyon (Yüksek Tansiyon): Yüksek tansiyon, arter duvarlarına zarar verir.
- Diyabet: Diyabet, kan şekerinin kontrolsüz olması durumunda arter duvarlarına zarar verir ve ateroskleroz riskini artırır.
- Sigara İçme: Sigara içmek, arter duvarlarında plak birikimini hızlandırır ve aynı zamanda damarları daraltarak kan akışını zorlaştırır.
- Genetik Faktörler: Ailesel öykü, KAH riskini etkiler. Ailesinde erken yaşta kalp hastalığı olan bireyler, genetik yatkınlık nedeniyle daha fazla risk altındadır.
- Obezite: Fazla kilolu olmak, özellikle karın bölgesinde yağ birikimi, KAH riskini arttırır.
- Hareketsiz Yaşam Tarzı: Düzenli egzersiz yapmamak, genel sağlığı etkileyerek KAH riskini arttırır.
- Yaş ve Cinsiyet: Yaş ilerledikçe ve erkeklerde daha fazla görüldüğü için cinsiyet, KAH riskini etkiler.
- Stres: Kronik stres, bazı insanlarda KAH riskini artırır, ancak bu konu üzerindeki araştırmalar devam etmektedir.
Bu faktörler genellikle bir araya geldiğinde veya birbirini güçlendirdiğinde, KAH riski önemli ölçüde artabilir. Ancak, bu risk faktörlerini kontrol altına almak veya düzenlemek, KAH gelişme riskini azaltabilir ve kalp sağlığını korumak için önleyici bir rol oynayabilir.
Koroner Arter Hastalığı (KAH) Belirtileri Nelerdir?
Koroner arter hastalığı (KAH) belirtileri genellikle kişiden kişiye değişir. Çünkü bazı insanlar belirtileri hiç yaşamayabilirken, diğerleri ciddi semptomlar gösterir. Tipik olarak, KAH belirtileri göğüs bölgesi ile ilişkilidir. En yaygın belirtiler şunlardır:
Bireyler genellikle göğüs ağrısı veya rahatsızlık hissi yaşarlar. Bu ağrı, göğüs ortasında veya sol göğüs bölgesinde yoğun bir baskı veya sıkışma hissi mevcuttur. Ağrı bazen sol omuz, kol, boyun veya çene gibi diğer vücut bölgelerine yayılır. Egzersiz veya stres durumlarında artan göğüs ağrısı, angina olarak tanınır. Bu durum, kalbin oksijen ihtiyacının arttığı durumlarda ortaya çıkar ve genellikle dinlenme veya nitrogliserin gibi ilaçlarla rahatlatılabilir.
Nasıl Teşhis Edilir?
Koroner arter hastalığı (KAH) tanısı genellikle bir dizi klinik ve laboratuvar testi kullanılarak konulur. Bu süreç, hastanın semptomlarına, risk faktörlerine ve tıbbi öyküsüne dayanır. İşte KAH tanısını koymak için kullanılan yaygın testler:
- Anamnez (Hasta Hikayesi
- Elektrokardiyografi (EKG veya ECG)
- Eforlu Elektrokardiyografi (Stres Testi)
- Ekokardiyografi (EKO)
- Koroner Anjiyografi (Anjiyografi)
Koroner Arter Hastalığı (KAH) Tedavisi
Koroner arter hastalığı (KAH) tedavisi, hastanın belirtilerini yönetme, kalp sağlığını koruma ve kalp krizi gibi ciddi komplikasyonları önleme odaklıdır. Tedavi genellikle yaşam tarzı değişikliklerini içerir ve ileri durumlarda tıbbi veya cerrahi müdahaleler gerekir.
İlk olarak, yaşam tarzı değişiklikleri, hastanın genel sağlığını iyileştirmek ve KAH’nin ilerlemesini engellemek için önemlidir. Öncelikle bu değişiklikler arasında sağlıklı bir diyet, düzenli egzersiz, sigara bırakma ve kilo kontrolü bulunur.
İlaç tedavisi, hastanın durumuna bağlı olarak kullanılmaktadır. Kolesterol düşürücü ilaçlar, tansiyon ilaçları, kan sulandırıcılar ve kalp ritmi düzenleyici ilaçlar, KAH’nin belirli yönlerini yönetmeye yardımcı olurlar.
Tedavi planı genellikle hastanın spesifik durumuna ve ihtiyaçlarına bağlı olarak kişiselleştirilir. Doktorlar, hastanın yaşam tarzını, genel sağlık durumunu ve risk faktörlerini değerlendirerek en uygun tedavi stratejisini belirlerler. Sürekli takip ve düzenli kontroller, hastanın tedaviye yanıtını izlemek ve gerektiğinde ayarlamalar yapmak için önemlidir.
“Vücuduna önem ver, yaşamak zorunda olduğun tek yer orası.”
Jim Rohn
