Bulimia nervoza aşırı yemek yeme, kilo artışı ve buna karşın kilo verme davranışlarının görüldüğü yeme bozukluğudur. Bireyin aşırı yemek yeme isteği ve davranışları tekrar edicidir. Aynı zamanda nöbet tipinde olan bu davranışlar, yeme kontrolünü alt üst eder. Karbonhidrattan zengin besinler başta olmak üzere yüksek kalorili besinler fazlaca tüketilirken, çiğnemeden yutma özelliği mevcuttur. Yemek yeme süreci birey yoruluncaya ya da yemekten rahatsızlık duyana kadar devam eder.
Yapılan araştırmalara göre Bulimia dünya üzerinde %1 oranındadır. Fakat bu oranın aslında daha yüksek olmasına rağmen kayıt altında olmaması da göz önündedir. Bunun nedeni hasta bireylerin kendilerinin farkında olmadığıdır. Farkında olanlar ise sürekli bahanelerin arkasına sığınırlar. Artık tıbbi ihtiyacı olan bireyler hastaneye başvurular. %1 olan kısım tıp açısından desteğe ihtiyacı olan bireylerdir.
Hastalık genellikle 15-24 yaşları arasındaki genç nüfusta görülmektedir. Genç ve adölesanlarda görülen klinik tabloya depresyon ve anksiyete de eşlik eder. Birey öncelikle aşırı yeme isteğiyle yemek yemeye başlar. Ardından anksiyete duyar ve kendini kötü hisseder. Suçluluk duygusuyla doldurma-boşaltma davranışını sergiler. Yediklerini çeşitli şekillerle çıkarmaya çalışır. Hatta bazı kişilerde bu suçluluk ve kaygı halleri suisid düşüncelere de neden olabilir.
Bulimia Nervoza Nedenleri Nelerdir?
Biyolojik incelemelere göre bulimia nervoza, beynin bazı bölgelerindeki atrofiye göre gelişmektedir. Beyinde gerçekleşen bu atrofiler genişlemeye, hipotalamusun fonksiyonlarını kaybetmesine neden olur. Hipotalamusta bulunan yemek yemeyi kontrol eden, durduran geribildirim yapan reseptörler değişime uğrar. Buna bağlı olarak birey doyduğunu hissetmeyeceği gibi kendisini de bir noktaya kadar durduramaz.
Psikodinamik faktörlere bakacak olursak, sosyal ev kültürel faktörler hastalığın gelişmesini etkilemektedir. Ailede sorunlu karakterlerin olması, travmalar ve bastırılmış mekanizmalar bireyin davranışlarını doğrudan etkiler. Ancak asıl olarak etkileyen unsur mükemmellik bekleyen ailenin aksine ortaya çıkan davranışlardır.
Bulimia özellikleri;
- Tıkanırcasına yemek yeme
- Büyük porsiyonlar tüketme
- Yineleyen yemek yeme nöbetleri
- Kilo almaktan korkma
- Yeme- boşaltma davranışları
Bulimia Nervoza Belirtileri Nelerdir?
Objektif olarak kişi aşırı yemek yer, sonrasında yediklerini çıkarır. Yemek yeme periyodları nöbetler şeklinde seyreder. Yediklerini çıkarmak için laksatif gibi medikal ürünler kullanır. Kilo vermek isteyen birey ağır egzersiz programlarına başvurur. Tüm bu yeme bozukluğundan kaynaklı birey kadınsa menstürasyonda değişiklikler meydana gelebilir.
Bulimia nervoza görülen bireyde duygusal açıdan farklılıklar ayırt edilebilir. Birey daha fazla özgüvene sahip, kendini ön plana çıkaran, mükemmel olma eğiliminde davranışlara sahiptir.
Subjektif olarak ise bireyde fiziksel görünüm kaygıları mevcuttur. Kilo almaktan korkan ve bunun için yineleyici hareketleri olan klinik tablolar oldukça fazladır. Aşırı yemek yeme davranışından kaynaklı karın ağrısı, mide bulantısı ve yorgunluk gibi şikayetler mevcuttur.
Bulimia yeme bozukluğu bireylerde iki farklı türde görülmektedir. Bunlar;
Çıkartma Olan Tür: Bu türde hasta tıkanırcasına yemek yedikten sonra suçluluk duyar. Bunun için kusarak ya da tıbbi yöntemler ( diüretik, lavman ve benzeri) kullanarak yediklerini boşaltır.
Çıkartma Olmayan Tür: Bu türde ise hasta hiç yemek yemez ya da fiziksel aktivitelere başvurur. Ancak yediklerini boşaltma amacıyla bir davranış sergilemez.
Nasıl Teşhis Edilir?
Doktor sübjektif ve objektif verileri değerlendirir ve sonrasında hastalığın tanısını koyar. Bireyin şikayetleri, belirti ve bulgulara ek olarak yapılan tıbbi tanı ve tetkikler tedavi sürecini belirler. Bakıldığında çok sayıda yeme bozukluğu olsa da anoreksiya ve bulimia ön plandadır. Bu iki tip hastalığında kendine özgü belirtileri bulunsa da ayırt etmek oldukça önemlidir. Bulima tanısını konulurken tıbbi komplikasyonlar da göz önünde bulundurulmaktadır. Bunlar;
- Aritmi (Kalp ritim bozukluğu)
- Hipokalemi (kan potasyum seviyesi düşüklüğü)
- Hipokloremi (kan klor seviyesi düşüklüğü)
- Dehidratasyon
- Özefagus yaraları
- Ağız ve diş sağlığı problemleri
- Sıvı ve elektrolit dengesizliği
- Kandaki enzim seviyelerinin yükselmesi
Bulimia Nervoza Tedavisi
Doktor bulimia nervoza tedavisi tamamıyla birey bağlamında planlar. Eğer gerekli ise birey hastaneye yatırılır ve hastanede tedavi edilir. Ancak hastanede görülen tedavi tek başına yeterli değildir. Hastanın kısa süreli değil uzun süreli bir tedavi görmesi gerekir. Bunun için öncelikle tedavi antidepresan kullanımı ve psikoterapötik yöntemler ile başlar. Tedavinin amacı bireyin fiziksel, ruhsal ve bilişsel sağlığına kavuşmasını sağlamaktır.
“Birçok kişinin yaşamı, isteklerini doyurmanın yollarını aramakla geçer.”
Aristoteles
